BỆNH KHÔNG LÂY NHIỄM
(BỆNH MÃN TÍNH)
(NCD – Noncommunicable diseases)
🌍 WHO chỉ ra rằng:
1️⃣ Phương pháp điều trị hiện tại chưa đủ hiệu quả – Nhiều bệnh mạn tính hiện nay chưa có phương pháp điều trị triệt để hoặc hiệu quả điều trị còn hạn chế.
2️⃣ Nhu cầu cấp thiết về nghiên cứu sâu hơn – Đây là những bệnh cần nghiên cứu cơ bản để xác định các dấu ấn sinh học. Điều này sẽ hỗ trợ việc phát hiện sớm và nâng cao hiệu quả điều trị.
💡 Bệnh mãn tính : Chìa khóa để phòng ngừa và bảo vệ bản thân nằm ở lối sống lành mạnh – từ chế độ ăn uống hợp lý đến hoạt động thể chất thường xuyên. 🏃
🔎 Tổng quan
Bệnh không lây nhiễm (NCD), hay còn gọi là bệnh mãn tính, là những căn bệnh kéo dài và thường không thể chữa khỏi hoàn toàn. Đây là kết quả của sự kết hợp phức tạp giữa yếu tố di truyền, sinh lý, môi trường và hành vi.
📊 Bạn có biết? 🤯
- 🪦 41 triệu người tử vong mỗi năm do NCD, chiếm 74% tổng số ca tử vong toàn cầu.
- 🌏 86% số ca tử vong sớm do NCD xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.
⚠️ Những con số lạnh lùng này là lời cảnh tỉnh!
🔹 Các loại NCD chính:
- Bệnh tim mạch: Đau tim, đột quỵ. ❤️
- Ung thư 🧬
- Bệnh hô hấp mãn tính: COPD, hen suyễn. 🌬️
- Bệnh tiểu đường 🍬
👥 Những người có nguy cơ cao:
Trẻ em, người lớn và người cao tuổi đều có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố nguy cơ gây ra NCD.
⚠️ Yếu tố rủi ro chính:
1. Các yếu tố rủi ro hành vi có thể thay đổi:
- Sử dụng thuốc lá: Gây ra hơn 8 triệu ca tử vong mỗi năm. 🚬
- Ít vận động: Gây ra 830.000 ca tử vong mỗi năm. 🛋️
- Chế độ ăn uống không lành mạnh: Tiêu thụ quá nhiều muối/natri gây ra 1,8 triệu ca tử vong mỗi năm. 🧂
- Sử dụng rượu bia có hại: Hơn một nửa trong số 3 triệu ca tử vong hàng năm do rượu là do NCD, bao gồm cả ung thư. 🍻
2. Các yếu tố nguy cơ chuyển hóa:
- Tăng huyết áp 💔
- Thừa cân/béo phì 🏋️
- Tăng đường huyết 🍬
- Tăng lipid máu 🩸
3. Các yếu tố rủi ro môi trường:
- Ô nhiễm không khí: Gây ra 6,7 triệu ca tử vong toàn cầu, trong đó 5,7 triệu ca do NCD. 🌫️
💰 Tác động kinh tế xã hội:
- Nghèo đói: NCD gia tăng cản trở các sáng kiến giảm nghèo.
- Bất bình đẳng xã hội: Những người dễ bị tổn thương sẽ bị bệnh và tử vong sớm hơn.
- Chi phí đắt đỏ: Chi phí điều trị NCD kéo dài và tốn kém.
🛡️ Phòng ngừa và kiểm soát:
- Giải pháp toàn diện: Đòi hỏi sự hợp tác của các ngành như y tế, tài chính, giáo dục, nông nghiệp, môi trường,… để giảm thiểu rủi ro và đẩy mạnh các biện pháp can thiệp.
- Kế hoạch của WHO: Đại hội đồng Y tế Thế giới đã mở rộng Kế hoạch hành động toàn cầu của WHO về phòng ngừa và kiểm soát NCD 2013–2030.
💡 Sống chung với tình trạng bệnh mãn tính:
- Chăm sóc thường xuyên: Tuân thủ kế hoạch điều trị, dùng thuốc theo chỉ định, theo dõi sức khỏe tại nhà, khám sức khỏe định kỳ.
- Tìm hiểu thêm về bệnh tình của bạn: Học cách giải quyết vấn đề và đưa ra quyết định sáng suốt về sức khỏe của mình.
- Chương trình giáo dục tự quản lý (SME): Giúp bạn học các kỹ năng để kiểm soát triệu chứng, cải thiện ăn uống và ngủ nghỉ, giảm căng thẳng và duy trì lối sống lành mạnh.
🏃 Tập thể dục thường xuyên và ăn uống lành mạnh:
- Hoạt động thể chất: Ít nhất 150 phút cường độ vừa phải mỗi tuần và 2 ngày tăng cường cơ bắp.
- Chế độ ăn uống lành mạnh: Tập trung vào trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, sản phẩm từ sữa ít béo. Hạn chế đường, natri, chất béo bão hòa và cholesterol.
💪 Hãy hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe của bạn và giảm gánh nặng chi phí y tế quá lớn !
(Tài liệu tham khảo Tổ chức y tế thế giới WHO
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/noncommunicable-diseases)